Czynniki- regulacje i uzasadnienie dla przeglądów i szkoleń

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr. 517/2014 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych

Cel i zakres działania rozporządzenia

ozporządzanie ma na celu ograniczenie emisji F-gazów poprzez regulacje dotyczące zasad napełniania, używania, odzysku oraz ich utylizacji. Ponadto dotyczy warunków wprowadzania do obrotu tych gazów oraz urządzeń je zawierających a także ustanawiania ilościowych kontyngentów HFC wprowadzanych do obrotu.

Rozporządzenie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015. Pełen tekst rozporządzenia można znaleźć pod adresem: http://www.ichp.pl/attach.php?id=2470

Wprowadza się pojęcie ekwiwalentu wyrażonego w tonach CO₂ dla HFC, PFC, SF₆. Te ekwiwalenty zawarte są w załącznikach do rozporządzenia. Ustanawia się również obowiązujący harmonogram zmniejszania wprowadzanych substancji F-gazowych przyjmując rok 2015 jako 100% i zmniejszając ich udział malejąco co dwa – trzy lata aż do osiągnięcia w 2030 roku 21% stanu początkowego. Unia Europejska będzie prowadzić elektroniczny rejestr kontynentów.

Zakres działania rozszerzono w stosunku do poprzednich rozporządzeń o  urządzenia chłodnicze samochodów ciężarowych chłodni , naczep i przyczep chłodniczych. Kontrole szczelności, montaż oraz serwis musi prowadzić certyfikowany personel.

Granice przedziałów częstotliwości przeglądów obowiązujących dotychczas (3, 30, 300 kg) zamieniono na ekwiwalent CO₂: 5, 50, 500 ton. Po uwzględnieniu GWP poszczególnych czynników wyrażaną w tonach CO₂ przedstawiono w tablicy wielkości napełnienia, dla których należy przeprowadzać kontrole szczelności co 12, 6, 3 miesiące.

Wielkości graniczne napełnienia instalacji wpływające na częstotliwość kontroli szczelności

LP.	Czynnik chłodniczy	GWP	Kontrola szczelności co miesięcy:
			12*	6*	3*
			5 ton	50 ton	500 ton
1.	R23	14800	0,338	3,378	33,784
2.	R32	675	7,407	74,074	740,741
3.	R125	3500	1,429	14,286	142,857
4.	R134A	1430	3,497	34,965	349,650
5.	R236fa	9810	0,510	5,097	50,968
6.	R245fa	1030	4,854	48,544	485,437
7.	R404A	3922	1,275	12,749	127,486
8.	R407A	2107	2,373	23,730	237,304
9.	R407C	1774	2,818	28,185	281,849
10.	R407D	1627	3,073	30,731	307,314
11.	R407F	1825	2,740	27,397	273,973
12.	R410A	2088	2,395	23,946	239,464
13.	R417A	2346	2,131	21,313	213,129
14.	R422A	3153	1,586	15,858	158,579
15.	R422D	2729	1,832	18,322	183,217
16.	R423A	2280	2,193	21,930	219,298
17.	R424A	2440	2,049	20,492	204,918
18.	R426A	1508	3,316	33,156	331,565
19.	R427A	2138	2,339	23,386	233,863
20.	R428A	3607	1,386	13,862	138,619
21.	R434A	3245	1,541	15,408	154,083
22.	R437A	1805	2,770	27,701	277,008
23.	R438A	2265	2,208	22,075	220,751
24.	R442A	1888	2,648	26,483	264,831
25.	R449A	1397	3,579	35,791	357,910
26.	R507	3985	1,255	12,547	125,471

* w przypadku zainstalowania stacjonarnych wykrywaczy nieszczelności czas pomiędzy przeglądami wydłuża się przeglądów wydłuża się dwukrotnie

Obowiązki operatora urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła

Operatorem rozumie się osobę fizyczną bądź prawną sprawującą faktyczną kontrolę nad technicznym działaniem produktów i urządzeń zawierających F-gazy, czyli właścicieli instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła.

Do jego obowiązków należy zapobieganie wyciekom czynnika chłodniczego. Zatem po stwierdzeniu nieszczelności należy obowiązkowo usunąć wadę bez żadnej bez zasadnej zwłoki. Ponadto na nim spoczywa obowiązek dokonywania przeglądów szczelności w ustawowych okresach. Montaż instalacji, naprawy oraz przeglądy musi wykonywać certyfikowana firma zatrudniająca certyfikowany personel. Czynnikiem ułatwiającym kontrole wywiązywania się operatorów będzie ogólnopolski rejestr instalacji.

Operator ma obowiązek prowadzić karty urządzeń, do której wpisu może dokonywać tylko certyfikowany personel.

Dokumentacje dotyczącą instalowania, napraw oraz kontroli szczelności operator zobowiązany jest przechowywać przez 5 lat, jeżeli te dane nie są przechowywane w centralnej bazie prowadzonej przez państwo członkowskie.

Operator jest również zobowiązany określić ilość F-gazów w zainstalowanych urządzeniach wyrażonych w ekwiwalencie ton CO₂ z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku w porozumieniu z certyfikowaną firmą montażowo serwisową.

Operator ma obowiązek instalowania stacjonarnych wykrywaczy nieszczelności w przypadku instalacji o napełnieniu powyżej 500 ton CO₂ oraz przeprowadzania kontroli tego systemu wykrywania wycieków raz na 12 miesięcy . Ponadto ma obowiązek zapewnić odzysk F-gazów z posiadanych instalacji i urządzeń.

Obowiązki firm montażowo serwisowych

Firma zobowiązana jest do zatrudniania pracowników posiadających certyfikat F-gazowy. Do czasu ustanowienia w Polsce systemu certyfikacji w tym zakresie jako certyfikat przez organy kontroli uznawane są dotychczasowe certyfikaty. Instalatorzy pomp ciepła powinni wykazywać się dodatkowo certyfikatem kwalifikacji w zakresie OZE wydawanym przez UDT. Wymóg posiadania certyfikatów dotyczy montażu i serwisowania urządzeń chłodniczych stacjonarnych oraz mobilnych (chłodnie samochodowe). W ramach certyfikacji personalnej przewidziane są cztery kategorie uprawnień. Kategoria czwarta pozwala tylko na kontrole szczelności, natomiast kategoria pierwsza jest kategorią bez ograniczeń, czyli upoważnia do montaży, serwisowania , napraw i odzysku czynnika. Firmy aby wykonywać prace z zakresu chłodnictwa, klimatyzacji oraz pomp ciepła powinny posiadać dodatkowe wymagane prawem UE certyfikaty firmowe.

Kopie dokumentacji dotyczącej instalowania, napraw oraz kontroli szczelności firma serwisowo montażowa zobowiązana jest przechowywać podobnie jako operator, tj. 5 lat, jeżeli te dane nie są przechowywane w centralnej bazie prowadzonej przez państwo członkowskie.

Bolesław Gaziński

Marek Gaziński